CZY RYSUNEK RAKIETY JEST UTWOREM? – O PRAWIE AUTORSKIM W SIECI SŁÓW KILKA

Za­czę­ło się od po­le­ce­nia: „Na­ry­suj­cie ra­kie­tę ko­smicz­ną”. Każ­dy na­ry­so­wał swo­ją – ja też! Ko­lej­nym kro­kiem by­ło pod­pi­sa­nie swo­je­go dzie­ła – zro­bi­łam to z du­mą. W tym mo­men­cie po­ja­wi­ło się klu­czo­we py­ta­nie: Czy na­sza ra­kie­ta jest utwo­rem?

Utwór (dzie­ło) to „do­bro nie­ma­te­rial­ne ist­nie­ją­ce nie­za­leż­nie od rze­czy, na któ­rej zo­sta­ło utrwa­lo­ne (cor­pus me­cha­ni­cum), re­zul­tat twór­czej pra­cy czło­wie­ka, przedmiot pra­wa au­tor­skie­go¹. I tak za­czę­li­śmy za­sta­na­wiać się nad ochro­ną pra­wa au­tor­skie­go na­sze­go dzie­ła – ra­kie­ty. Jak mo­że­my ją za­bez­pie­czyć? Ja­kie ma­my moż­li­wo­ści?

Mo­ment po­wsta­nia ra­kie­ty jest rów­nież mo­men­tem, kie­dy za­czy­na ona być chro­nio­na pra­wem au­tor­skim. Tu­taj po­ja­wia się ko­lej­ne za­da­nie, okre­śle­nie, na ja­kich za­sa­dach nasz utwór bę­dzie udo­stęp­nia­ny. Au­tor – twór­ca de­cy­du­je, w ja­ki spo­sób in­ni mo­gą ko­rzy­stać z dzie­ła. Oma­wia­li­śmy tu­taj opcje, ja­kie da­ją nam li­cen­cje Cre­ati­ve Com­mons²:

• uzna­nie au­tor­stwa (BY)
• wy­ko­rzy­sta­nie nie­ko­mer­cyj­ne (NC)
• bez utwo­rów za­leż­nych (ND)
• na tych sa­mych wa­run­kach (SA)

Ra­kie­ty go­to­we. Li­cen­cje przy­zna­ne. Na tym jed­nak nie ko­niec. Ko­lej­nym ele­men­tem warsz­ta­tów „Co war­to wie­dzieć o otwar­tych za­so­bach i pra­wie au­tor­skim w szko­le?” pro­wa­dzo­nych przez Ka­mi­la Śli­wow­skie­go w ra­mach mię­dzy­na­ro­do­wej kon­fe­ren­cji BEZEE – TRENDY W EDUKACJI by­ła dys­ku­sja o moż­li­wo­ściach wy­świe­tla­nia fil­mów na lek­cjach. Jest to kwe­stia pro­ble­ma­tycz­na – na­uczy­cie­le czę­sto nie wie­dzą, jak wy­glą­da pra­wo w tym ob­sza­rze. Czy moż­na wy­świe­tlić Pa­na Ta­de­usza na za­ję­ciach? Moż­na, o ile film jest pre­tek­stem do zre­ali­zo­wa­nia ce­lu edu­ka­cyj­ne­go. Kie­dy za­tem pra­wo nie bę­dzie nam sprzy­ja­ło? Kie­dy za­brak­nie wspo­mnia­ne­go ce­lu.

Pół­to­ra­go­dzin­ne warsz­ta­ty, a ty­le in­for­ma­cji – a to jesz­cze nie wszyst­ko! Ka­mil wpro­wa­dził po­ję­cie do­me­ny pu­blicz­nej – „twór­czość, z któ­rej moż­na ko­rzy­stać bez ogra­ni­czeń wy­ni­ka­ją­cych z upraw­nień, któ­re ma­ją po­sia­da­cze au­tor­skich praw ma­jątkowych, gdyż pra­wa te wy­ga­sły lub twór­czość ta ni­gdy nie by­ła lub nie jest przedmio­tem pra­wa au­tor­skie­go”³. Przed­sta­wił nam rów­nież stro­ny in­ter­ne­to­we, gdzie znaj­dzie­my utwo­ry w do­me­nie pu­blicz­nej:

POLONA

EUROPEANA

Warsz­tat Ka­mi­la Śli­wow­skie­go zde­cy­do­wa­nie dla mnie wy­grał – me­ry­to­rycz­ność, kon­kret, uży­tecz­ność, to to, co na­uczy­cie­le lu­bią naj­bar­dziej. Do te­go pa­sja i za­an­ga­żo­wa­nie tre­ne­ra spra­wi­ły, że warsz­tat był wg mnie naj­moc­niej­szym punk­tem te­gorocznej kon­fe­ren­cji.

Ka­mi­la znaj­dzie­cie tu­taj (za­chę­cam do śle­dze­nia­/ob­ser­wo­wa­nia­/laj­ko­wa­nia):

https://www.fa­ce­bo­ok.co­m/Otwar­te­Za­so­by/

https://o­twar­te­za­so­by.pl/

Za­czy­nam od­li­cza­nie do na­stęp­nej kon­fe­ren­cji, z na­dzie­ją, że ko­lej­ne wy­stą­pie­nia bę­dą mia­ły bar­dziej prak­tycz­ny wy­miar – tak jak to by­ło na warsz­ta­tach. Do zo­ba­cze­nia za rok!