CO MA WSPÓLNEGO KREDYT WE FRANKACH Z DARMOWYM PODRĘCZNIKIEM?

Od ra­zu od­po­wia­dam, że­by dłu­go nie trzy­mać w nie­pew­no­ści – nic! I na tym wła­ści­wie mógł­bym za­koń­czyć ten bły­sko­tli­wy wy­wód, ale mu­szę choć­by krót­ko wy­tłu­ma­czyć, skąd w ogó­le po­mysł, że kre­dyt we fran­kach mógł­by mieć coś wspól­ne­go z dar­mo­wym pod­ręcz­ni­kiem.

Mniej wię­cej rok te­mu pa­ni mi­ni­ster edu­ka­cji ogło­si­ła, że chce ulżyć cięż­kie­mu lo­so­wi ro­dzi­ców, któ­rzy co ro­ku mu­szą ku­po­wać swo­im dzie­ciom pod­ręcz­ni­ki szkol­ne. Roz­po­czę­ła od ulże­nia ro­dzi­com pierw­szo­kla­si­stów. W try­bie eks­pre­so­wym zle­ci­ła na­pi­sa­nie od­po­wied­niej usta­wy, zna­la­zła w bu­dże­cie pie­nią­dze i, że­by nie tra­cić cza­su – bez kon­kur­su i prze­tar­gu – za­pła­ci­ła au­to­rom i dru­kar­ni za przy­go­to­wa­nie i wy­dru­ko­wa­nie kiep­skich dy­dak­tycz­nie pod­ręcz­ni­ków dla 1 kla­sy. Że­by uspra­wie­dli­wić swo­je po­stę­po­wa­nie, zna­la­zła czar­ne­go lu­da, czy­li „ma­fię wy­daw­ni­czą” (tak tak, uwraż­li­wie­ni spo­łecz­nie dzien­ni­ka­rze po­wta­rza­li jak man­trę ha­sła ty­pu „pa­to­lo­gia na ryn­ku wy­daw­ni­czy­m”, „ma­fia pod­ręcz­ni­ko­wa”) i nad­zwy­czaj ła­two uzy­ska­ła po­par­cie spo­łe­czeń­stwa dla usta­wy, któ­ra już spo­wo­do­wa­ła zwol­nie­nie se­tek pra­cow­ni­ków wy­daw­nictw, a za 3 la­ta do­pro­wa­dzi do li­kwi­da­cji wie­lu ofi­cyn i upad­ku księ­garń, któ­re sprze­da­żą pod­ręcz­ni­ków re­kom­pen­so­wa­ły so­bie spa­da­ją­cy po­pyt na książ­ki.

Za to mi­lion ro­dzi­ców (li­cząc śred­nio dwo­je ro­dzi­ców na ucznia), czy­li po­ten­cjal­nych wy­bor­ców, od­czu­ło ulgę, bo w ich kie­sze­niach, jak ogło­si­ła pa­ni mi­ni­ster, zo­sta­ło 100 czy 200 mi­lionów zło­tych! W prak­ty­ce ozna­cza to, że z kie­sze­ni wszyst­kich po­dat­ni­ków za­pła­co­no za książ­ki, na któ­re ro­dzi­ce jed­ne­go ucznia wy­da­wa­li do­tąd 200 zło­tych na rok. Nie war­to się roz­pi­sy­wać, czy 200 zło­tych na pod­ręcz­ni­ki to du­żo czy ma­ło (dla jed­nych du­żo, dla in­nych ma­ło), na mar­gi­ne­sie tyl­ko na­po­mknę, że ko­re­pe­ty­cje mo­jej cór­ki z nie­miec­kie­go kosz­tu­ją 50 zł ty­go­dnio­wo i nie my­ślę, że to dro­go.

Pa­ni mi­ni­ster lu­bi du­że licz­by, więc nie mó­wi, że ro­dzi­ce za­osz­czę­dzą 200 zł, tyl­ko od ra­zu 100 al­bo 200 mi­lio­nów! Brz­mi le­piej, praw­da? Pa­ni mi­ni­ster lu­bi chwa­lić się du­ży­mi kwo­ta­mi prze­zna­czo­ny­mi na ten lub in­ny pro­jekt. Ale bez zło­śli­wo­ści – pa­ni mi­ni­ster re­pre­zen­tu­ją­ca pań­stwo do­strze­gła pro­blem ucie­mię­żo­nych ro­dzi­ców i im ulży­ła. Bra­wo.

No a te­raz te kre­dy­ty we fran­kach. Oko­ło 700 ty­się­cy osób za­cią­gnę­ło ta­ki kre­dyt. Pła­ci­ły przez la­ta ta­kie mniej wię­cej ra­ty, na ja­kie się umó­wi­ły z ban­kiem (z pew­ny­mi sko­ka­mi kur­su), aż na­gle kurs fran­ka pod­sko­czy­ła tak bar­dzo, że kre­dytobiorców za­tka­ło. Nie dość, że po sied­miu, ośmiu la­tach ma­ją do spła­ce­nia wię­cej niż na po­cząt­ku (li­cząc w zło­tów­kach), to jesz­cze na­gle z dnia na dzień ich mie­sięcz­na ra­ta wzro­sła o kil­ka­set zło­tych.

Co zro­bił rząd? Oczy­wi­ście ze­brał się, że­by zna­leźć spo­sób na ulże­nie do­li tych nie­szczę­snych kre­dy­to­bior­ców. Osta­tecz­nie jed­nak po na­ra­dach, kon­sul­ta­cjach i uzgod­nie­niach mi­ni­ster fi­nan­sów po­in­for­mo­wał, że rząd nie stwo­rzy usta­wy po­ma­ga­ją­cej kre­dy­to­bior­com, a za­in­ter­we­niu­je do­pie­ro, gdy ban­ki bę­dą dzia­łać nie­uczci­wie, na nie­ko­rzyść fran­ko­wi­czów!

Moż­na by za­py­tać, dla­cze­go tym ra­zem nie ulżo­no oby­wa­te­lom? Czy cho­dzi o to, że po­trzeb­ne by by­ły znacz­nie więk­sze kwo­ty, a ulżyć, ow­szem, moż­na – ale bez prze­sa­dy? Czy mo­że o to, że trze­ba by za­drzeć z ban­ka­mi? Wy­da­je mi się, że w grun­cie rze­czy cho­dzi o to, że sys­tem fi­nan­so­wy to nie po­le do eks­pe­ry­men­tów. Co in­ne­go edu­ka­cja – zwłasz­cza dla ko­goś, kto się na niej nie zna.

Dla­te­go wła­śnie kre­dyt we fran­kach i dar­mo­wy pod­ręcz­nik nie ma­ją ze so­bą nic wspól­ne­go!